Οι ερωτήσεις είναι που καθορίζουν τη ζωή σου, όχι οι απαντήσεις.
Ωωω, πολύ πιασάρικο αυτό. Σε λεζάντα του Instagram το διάβασες;
Όχι! Είναι το συμπέρασμα που έβγαλα, όταν έμαθα για την πρωταρχική ερώτηση.
Τι είναι η πρωταρχική ερώτηση;
Η διαδικασία με την οποία αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο, γίνεται μέσα από ερωτήσεις. Είσαι συνέχεια σε διάλογο με τον εαυτό σου, ακόμα και αν δεν το καταλαβαίνεις.
Αμέσως μόλις δεχθείς ένα ερέθισμα, η πρώτη σου αντίδραση είναι να κάνεις μία ερώτηση στον εαυτό σου. Η ερώτηση αυτή αποκαλείται πρωταρχική ερώτηση.
Η πρώτη ερώτηση που κάνεις στον εαυτό σου, μετά από κάποιο ερέθισμα, ονομάζεται πρωταρχική ερώτηση
Γιατί είναι σημαντική η πρωταρχική ερώτηση;
Διότι, η πρωταρχική ερώτηση καθορίζει την πορεία που θα ακολουθήσεις, για να αντιδράσεις στο ερέθισμα αυτό.
Σου δίνω μερικά παραδείγματα.
Γεγονός: Μου γλιστράει από τα χέρια το ποτήρι και σπάει.
Σενάριο 1.
Πρωταρχική ερώτηση: Πόσο ατσούμπαλος είμαι;
Έχω ήδη προκαθορίσει το ότι είμαι ατσούμπαλος και τώρα διαπραγματεύομαι το πόσο. Αυτό με κάνει να νιώσω άσχημα και είτε θα αποδεχτώ ότι είμαι ατσούμπαλος και θα νιώσω ενοχές (εσωτερική διαμάχη), είτε θα προσπαθήσω να αμυνθώ απέναντι στον εαυτό μου (εσωτερική διαμάχη), για να μου δείξω ότι δεν είμαι. Το αποτέλεσμα μίας εσωτερικής διαμάχης είναι η αποδυνάμωση. Όποιος και να κερδίσω (εγώ ή ο εαυτός μου), έχω χάσει.
Σενάριο 2.
Πρωταρχική ερώτηση: Μα καλά δεν προσέχω καθόλου;
Δε μου αφήνω πολλά περιθώρια για απαντήσεις. Με έχω ήδη στήσει στον τοίχο. Η συνέχεια είναι αναμενόμενη. Εσωτερική διαμάχη και αποδυνάμωση.
Σενάριο 3.
Πρωταρχική ερώτηση: Πώς θα αποκαταστήσω τη ζημιά;
Δες την τεράστια διαφορά! Η εστίαση έφυγε από εμένα και πήγε στη ζημιά. Συγκεκριμένα, στον τρόπο που θα την αποκαταστήσω. Έχω προκαθορίσει το ότι θα το κάνω και τώρα αναζητάω τον τρόπο. Έχω προκαθορίσει ότι μπορώ να το κάνω, άρα ότι είμαι αρκετά ικανός και δυνατός. Αντί για διαμάχη, έχω θέσει δεδομένα ενδυναμωτικά και έχω δημιουργήσει μία προσδοκία. Οφείλω τώρα, να φανώ αληθινός στον εαυτό μου και να βρω τη λύση. Όλες μου οι δυνάμεις στρέφονται προς τη λύση. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα την βρω.
Βλέπεις; Η πρώτη-πρώτη ερώτηση που κάνεις, καθορίζει την εξέλιξη! Μάλιστα, πολλές φορές, η ερώτηση έχει ήδη την απάντηση μέσα της.
Τις περισσότερες φορές, η ερώτηση εμπεριέχει την απάντηση
Με ποιο τρόπο μπορώ να κάνω ενδυναμωτικές ερωτήσεις;
Πέντε (5) τρόποι για να κάνεις ενδυναμωτικές ερωτήσεις είναι:
- Να κάνεις ανοιχτές ερωτήσεις και όχι κλειστές.
- Η εστίασή σου να είναι έξω από εσένα και όχι πάνω σε εσένα.
- Η εστίασή σου να είναι στο θετικό και όχι στο αρνητικό
- Η εστίασή να είναι στη λύση και όχι στο πρόβλημα
- Η ερώτηση να σε κινητοποιεί σε δράση
Πώς ξέρω ποια είναι η πρωταρχική ερώτηση;
Αυτό χρειάζεται εξάσκηση.
Η ερώτηση γίνεται τόσο γρήγορα, που πολλές φορές δεν προλαβαίνεις να καταλάβεις ότι την έκανες. Όταν δε, είσαι μέσα στην κατάσταση και έχει ξεκινήσει η εσωτερική διαμάχη, είναι δύσκολο να αποστασιοποιηθείς και να αντιληφθείς την ερώτηση.
Αυτό που σου προτείνω, είναι να κάνεις την ανάλυση σε δεύτερο χρόνο, κι ας είναι «κατόπιν εορτής».
Για παράδειγμα, αυτό που εγώ κάνω είναι το εξής: μου πέφτει το ποτήρι, με «στολίζω», ξεκινάω την εσωτερική διαμάχη και πέφτω γενναία στο πεδίο της μάχης. Μόλις αναρρώσω, αναγνωρίζω ότι αυτό που «πέρασα» μου ήταν δυσάρεστο και επιθυμώ να το αποφύγω στο μέλλον. Αναγνωρίζω ότι εγώ το προκάλεσα και όλα ξεκίνησαν με την πρωταρχική ερώτηση που έκανα.
Το παρελθόν δεν αλλάζει, όμως σου δίνει τη γνώση ώστε να αποφύγεις το ίδιο λάθος στο μέλλον.
Κλείνω τα μάτια μου, παίρνω βαθιές ανάσες και ηρεμώ, εστιάζω μέσα μου και «βλέπω» το ποτήρι να πέφτει. Αναβιώνω νοητικά το γεγονός/ερέθισμα και προσπαθώ με ηρεμία να αντιληφθώ ποια ερώτηση έκανα ή ποια ερώτηση κάνω συνήθως σε παρόμοιες καταστάσεις.
Με αυτό τον τρόπο εντοπίζω την ερώτηση και την αλλάζω. Από εκεί και πέρα, είναι θέμα συνειδητής επανάληψης, μέχρι να εγκατασταθεί η νέα ερώτηση στο «σύστημά» μου και να αντικαταστήσει την παλιά.
Και θα κάνω αυτή τη διαδικασία για κάθε ερέθισμα;
Φυσικά και όχι! Έχεις και μία ζωή να ζήσεις.
Την προσέγγιση αυτή μπορείς να την χρησιμοποιήσεις, όταν δυσκολεύεσαι να εντοπίσεις την περιοριστική πεποίθηση, που σε οδηγεί σε μία επαναλαμβανόμενη ανεπιθύμητη συμπεριφορά ή δυσάρεστη κατάσταση. Η πρωταρχική ερώτηση αποκαλύπτει περιοριστικές πεποιθήσεις. Αλλάζοντας τις πεποιθήσεις που εντοπίζεις, αλλάζουν ριζικά και οι πρωταρχικές ερωτήσεις, όπως και ο τρόπος που τις κάνεις. Όταν έχεις τη δυνατότητα να κινείσαι και στα δύο επίπεδα, τότε είναι πιο εύκολο και γρήγορο, να δημιουργήσεις έναν πιο ενδυναμωτικό τρόπο σκέψης.
Κάνοντας όμως συνειδητά αυτή τη διαδικασία, κάποια στιγμή θα εντοπίσεις την κύρια πρωταρχική ερώτηση.
Ένα-ένα μου τα λες. Τι είναι η κύρια πρωταρχική ερώτηση;
Η κύρια πρωταρχική ερώτηση είναι η πιο συχνή πρωταρχική ερώτηση που κάνεις. Είναι η ερώτηση που χρησιμοποιείς για τα περισσότερα ερεθίσματα και καθορίζει τον τρόπο που αντιδράς γενικότερα στη ζωή σου, άρα και την πραγματικότητα που δημιουργείς.
Μία κύρια πρωταρχική ερώτηση που προσβάλει άμεσα την Ταυτότητα είναι εξαιρετικά αποδυναμωτική και περιορίζει σημαντικά το επίπεδο ζωής.
Αν για παράδειγμα σε κάθε ερέθισμα που με δυσκολεύει σκέφτομαι "Μα πόσο άχρηστος είμαι;" καθορίζω όλη μου την πραγματικότητα. Καταρχήν καθορίζω την εικόνα μου στον εαυτό μου. Ακριβώς την ίδια εικόνα (του "άχρηστου") προβάλω και στους άλλους. Οι αντιδράσεις μου περιορίζονται σε αντιδράσεις ενός "άχρηστου". Τα αποτελέσματα είναι τα αντίστοιχα, επομένως τα ερεθίσματα που δημιουργούνται με δυσκολεύουν. Εδώ κλείνει ο φαύλος κύκλος και ξεκινάει η καθοδική σπείρα.
Μία πολύ συνηθισμένη -τουλάχιστον για την ελληνική κοινωνία- κύρια πρωταρχική ερώτηση είναι "Τί θα πουν οι άλλοι;". Οι συνέπειες αυτής της ερώτησης είναι ισοπεδωτικές. Όχι μόνο προσβάλεται η Ταυτότητα του ατόμου, αλλά αποσυντίθεται τελείως και καθορίζεται κάθε φορά από το "Τι θα πουν οι άλλοι". Οι προεκτάσεις είναι εφιαλτικές και τις ζούμε καθημερινά, αλλά τις θεωρούμε "φυσιολογικές" (προσεχώς σχετικό άρθρο).
Άλλες συνηθισμένες κύριες πρωταρχικές ερωτήσεις που είναι έντονα αποδυναμωτικές είναι "Γιατί να συμβαίνει αυτό σε εμένα;", "Τι χρωστάω στον κόσμο;", "Ποιος φταίει για αυτό που μου συμβαίνει;", "Τί πάθη περνάω πάλι;" κλπ που δημιουργούν την Ταυτότητα του "θύματος" στο άτομο που τις κάνει.
Από την άλλη, ενδυναμωτικές κύριες πρωταρχικές ερωτήσεις είναι "Τι καινούριο μαθαίνω από αυτό;", "Ποιά είναι η καλύτερη λύση που μπορώ να βρω;", "Πώς θα γίνω καλύτερος/η;". Και σε επόμενο επίπεδο "Πώς μπορώ να προσφέρω περισσότερο;", "Πώς μπορώ να βοηθήσω καλύτερα;", "Ποιος είναι ο ρόλος μου σε αυτό;" κλπ.
Σε τι βαθμό αντιλαμβάνεσαι τις ερωτήσεις που κάνεις στον εαυτό σου;
Αν θέλεις να σε βοηθήσω να τις εντοπίσεις, μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου.
Fos Breakthrough Coaching
Let your Light shine bright
