Αυτή τη φορά, το μάθημα που μας δίνει η φύση είναι φλογερό. Ας δούμε λοιπόν τι έχει να μας μάθει η φωτιά, για το πώς να κρατάμε τη φλόγα της ζωής μας αναμμένη.

Τι είναι η φωτιά;

Η φωτιά είναι το αποτέλεσμα της χημικής αντίδρασης μεταξύ του οξυγόνου της ατμόσφαιρας και του άνθρακα που βρίσκεται στο ξύλο. Για να συμβεί βέβαια αυτό, χρειάζεται αρχικά δαπάνη ενέργειας, μέχρι το ξύλο να φτάσει στη θερμοκρασία ανάφλεξης. Διαφορετικά, τα δέντρα θα έπαιρναν αυθόρμητα φωτιά.

Το τρίγωνο της φωτιάς

Είναι λοιπόν τρεις οι παράγοντες για τη δημιουργία της φωτιάς:

• Η θερμότητα
• Το οξυγόνο
• Το καύσιμο

Αν ένας από τους τρεις παράγοντες αφαιρεθεί, τότε η φωτιά σβήνει.

Μπορείς να σβήσεις μία φωτιά ρίχνοντας νερό. Το νερό απορροφάει πολλή θερμότητα, απομακρύνοντας έναν από τους παράγοντες. Μπορεί να ρίξεις χώμα ή άμμο με το φτυάρι, σκόνη ή διοξείδιο του άνθρακα με τον πυροσβεστήρα, παρεμποδίζοντας το οξυγόνο να έρθει σε επαφή με το καύσιμο ή μειώνοντάς το γύρω από αυτό. Τέλος, μία φωτιά μπορεί να σβήσει, όταν δεν έχει πια τι να κάψει. Με αυτή τη λογική λειτουργεί μία αντιπυρική ζώνη.

Εικόνα από User:Gustavb + Geraki - Derivative of File:Fire triangle.svg by User:Gustavb, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50815356

 

Ας συγκεντρώσουμε όλους τους παράγοντες και ας ανάψουμε μία φωτιά!

Παίρνω λοιπόν ένα μεγάλο, χοντρό κούτσουρο για να έχω μπόλικο καύσιμο. Η ατμόσφαιρα έχει άφθονο οξυγόνο, επομένως χρειάζεται απλά να προσθέσω θερμότητα. Με μία γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο βρήκα ότι η θερμοκρασία ανάφλεξης του ξύλου είναι 300^οC και η φλόγα ενός κεριού φτάνει τους 1400^οC. Άρα, με τη φλόγα από ένα κερί, σίγουρα θα λαμπαδιάσει το κούτσουρο!

Δοκίμασέ το και αν καταφέρεις να βάλεις φωτιά στο κούτσουρο με το κερί, θα σκίσω τα πτυχία μου.

Εγώ πάντως δεν τα έχω καταφέρει, όσες φορές κι αν προσπάθησα.

Ο λόγος που αυτό γίνεται, είναι διότι υπάρχουν περιοριστικοί παράγοντες. Με μία πιο προσεκτική ματιά στην πορεία που ακολουθεί το ξύλο για να καεί, γίνονται αμέσως όλα κατανοητά.

Η πορεία για να καεί ένα ξύλο

Δεδομένου ότι υπάρχουν όλοι οι παράγοντες από το τρίγωνο της φωτιάς σε επάρκεια, η πορεία που ακολουθεί το ξύλο για να καεί είναι η εξής:

• Αρχικά, το νερό που περιέχει το ξύλο απορροφάει θερμότητα, μέχρι να φτάσει το σημείο βρασμού και σιγά-σιγά να εξατμιστεί και να απομακρυνθεί. Μέχρι αυτό να γίνει, η θερμοκρασία του ξύλου παραμένει στους 100^οC, πολύ χαμηλότερα δηλαδή από το σημείο ανάφλεξης. Είναι το ίδιο όπως όταν βάζεις μία κατσαρόλα με φασόλια και νερό να βράσουν. Το μάτι της κουζίνας καίει, όμως όλη αυτή η θερμότητα απορροφάται από το νερό. Κάποια στιγμή το νερό αρχίζει και βράζει. Η θερμοκρασία του εκείνη τη στιγμή είναι 100^οC. Τα φασόλια δεν καίγονται, διότι υπάρχει το νερό που τα «προστατεύει». Αν ξεχαστείς και το νερό εξατμιστεί τελείως, τότε μόνο, τα φασόλια θα αρχίσουν να καίγονται. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το ξύλο.
• Όταν λοιπόν απομακρυνθεί όλο το νερό από το ξύλο, αρχίζει σιγά-σιγά η θερμοκρασία του να ανεβαίνει. Το κύριο συστατικό του ξύλου είναι η κυτταρίνη, όμως πέραν από αυτήν υπάρχουν και άλλες ουσίες. Οι ουσίες αυτές, όπως και ένα μέρος της κυτταρίνης, ακολουθούν την ίδια διαδικασία με το νερό. Τα μόριά τους απορροφούν ενέργεια, αρχίζουν να δονούνται πιο γρήγορα, μέχρι που σπάνε οι δεσμοί που τα κρατάνε και από στερεή κατάσταση περνάνε σε αέρια κατάσταση. Έτσι δημιουργείται ο καπνός. Το ίδιο συμβαίνει και με τα φασόλια. Κάπου εκεί, η μύτη μας, μας ενημερώνει ότι το φαγητό άρχισε να καίγεται. Δεν βλέπουμε όμως φλόγες και φωτιά. Η διαδικασία αυτή απορροφάει ενέργεια και δεν επιτρέπει στη θερμοκρασία να ανέβει, ώστε να φτάσει στο σημείο ανάφλεξης. Η θερμοκρασία στην οποία αναπτύσσεται ο καπνός είναι στους 150^οC.
• Το τρίτο στάδιο είναι να ολοκληρωθεί η παραγωγή καπνού και να αρχίσει να ανεβαίνει η θερμοκρασία. Όταν αυτή φτάσει περίπου στους 300^οC, ο καπνός αναφλέγεται και ανάβει επίσημα η φωτιά. Η φλόγα του ξύλου φτάνει σε θερμοκρασία τους 600^οC.
• Όταν απομακρυνθεί το νερό ως ατμός και όλες οι άλλες ουσίες ως καπνός, αυτό που μένει είναι σχεδόν καθαρή κυτταρίνη του ξύλου, την οποία ονομάζουμε κάρβουνο. Η καύση του κάρβουνου είναι υποβόσκουσα (ή χόβολη), δηλαδή μια αργή καύση σε χαμηλή θερμοκρασία και χωρίς παρουσία φλόγας, που διατηρείται από τη θερμότητα που παράγεται από την επαφή του οξυγόνου με την επιφάνεια του κάρβουνου.
• Σε αυτό το σημείο η φωτιά συντηρείται από μόνη της ενεργειακά, αρκεί να υπάρχει επαρκής ανατροφοδότηση με ξύλα.
• Τα ανόργανα στοιχεία που περιέχονται στο ξύλο και δεν είναι ούτε πτητικά, αλλά ούτε καίγονται, παραμένουν ως στάχτη.

 

Ανακεφαλαίωση. Τί μαθαίνουμε για τη φωτιά

• Χρειάζεται η ταυτόχρονη παρουσία τριών παραγόντων (καύσιμο, οξυγόνο, ενέργεια).
• Χρειάζεται δαπάνη αρκετής ενέργειας μέχρι να ανάψει η φωτιά.
• Όταν ανάψει η φωτιά, παράγει αρκετή θερμότητα, ώστε να συντηρηθεί από μόνη της.
• Η χόβολη μοιάζει ανύπαρκτη, χωρίς φλόγα, χωρίς καπνό, σε χαμηλότερη θερμοκρασία. Παράγει θερμότητα σταθερά και για μεγάλο χρονικό διάστημα, δημιουργώντας το υπόστρωμα να καεί οτιδήποτε βάλουμε πάνω της. Κάτι που μου θυμίζει την γεμάτη σοφία, παραδοσιακή κρητική μαντινάδα που θα βρεις παρακάτω.
• Ό,τι και να κάνουμε, δεν μπορούμε να αποφύγουμε τις στάχτες, τις οποίες αν δεν αφαιρέσουμε, θα δημιουργήσουν αργά ή γρήγορα πρόβλημα στη φωτιά μας.

Ως ειν’ η σπίθα λαμπερή, στη χόβολη χωσμένη

ετσά ’ναι κι η αγάπη μας, κρυφή μα μπιστεμένη

 

Τώρα που τα μάθαμε όλα, πάμε να ανάψουμε μία φωτιά!

Τώρα η εικόνα είναι πιο ξεκάθαρη. Για να καταφέρουμε να κάψουμε το κούτσουρο, χρειαζόμαστε μεγάλα ποσά ενέργειας, που δεν μπορεί να προσφέρει το κερί, παρά την καυτή του φλόγα.

Θα χρησιμοποιήσουμε αρχικά χαρτί που καίγεται εύκολα και έτσι ολοκληρώνουμε άμεσα έναν κύκλο  του παλμού (προσεχώς σχετικό άρθρο). Αυτό παράγει αρκετή ενέργεια, ώστε να καούν ψιλά στεγνά κλαδάκια. Εκείνα θα δώσουν αρκετή ενέργεια, ώστε να καούν λίγο πιο χοντρά κλαδιά, ας έχουν και υγρασία. Με τη σειρά τους θα δώσουν αρκετή ενέργεια, ώστε να καούν λεπτά κούτσουρα, τα οποία θα δημιουργήσουν και χόβολη. Η ενέργεια που εκλύεται είναι αρκετή για να αρχίσει να καίγεται ένα μεγάλο κούτσουρο, το οποίο θα δώσει αρκετή χόβολη. Συνεχίζοντας να τροφοδοτούμε τη φωτιά, θα μπορεί να κάψει ακόμα και χλωρά ξύλα, κάτι που μοιάζει αδιανόητο σε άλλη περίπτωση.

Ο πιο απλός και αποτελεσματικός τρόπος για να ανάψουμε φωτιά, είναι να δημιουργήσουμε μία αλυσιδωτή αντίδραση. Σε κάθε κύκλο ελευθερώνεται ένα ποσό ενέργειας, αρκετό για να ενεργοποιήσει τον αμέσως επόμενο κύκλο. Φτάνουμε έτσι στο τετράεδρο της φωτιάς.

 

Από Gustavb, Geraki - Derivative of File:Fire tetrahedron.svg by Gustavb, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50816005

 

Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη ζωή μας;

Τα πάντα είναι Ένα. Η Ουσία μένει πάντα η ίδια και αλλάζει μόνο η μορφή (προσεχώς σχετικό άρθρο). Οι μηχανισμοί με τους οποίους λειτουργεί το Σύμπαν είναι ίδιοι, απλά αλλάζουν μορφή ανάλογα με το πεδίο, τη διάσταση, το επίπεδο, τη συχνότητα της ενέργειας.

Πιο απλά και κατανοητά, όπως η ενέργεια της φωτιάς εκφράζεται με θερμότητα και φως, αντίστοιχα η ενέργεια της ζωής μας εκφράζεται με ζεστασιά και χαρά. Ο μηχανισμός είναι ακριβώς ο ίδιος και θα σου δείξω αμέσως τι εννοώ.

Το τρίγωνο της χαράς

Υπάρχουν τρεις παράγοντες που είναι απαραίτητοι για να ανάβει η φλόγα της ζωής σου, που προσφέρει χαρά και ικανοποίηση.

Α. Ενέργεια (χαρά)

Β. Ενδυναμωτικές πεποιθήσεις

Γ. Τρόποι ικανοποίησης των αναγκών και των αξιών

Αν ένας από τους παράγοντες αφαιρεθεί, η φλόγα σβήνει.

Θα έχεις παρατηρήσει ότι χωρίς αρκετή χαρά και ικανοποίηση, δεν έχεις τη διάθεση και την απαραίτητη ενέργεια να κάνεις κάτι, παρ' ότι γνωρίζεις ότι τελικά θα σου δώσει ικανοποίηση. Έτσι, σπάει ο κύκλος και αποκόπτεσαι από μία πηγή ενέργειας.

Ακόμα και αν έχεις περίσσεια ενέργειας και ξέρεις τι θα μπορούσες να κάνεις για να νιώσεις ικανοποίηση, αν οι πεποιθήσεις σου σε αποτρέπουν από το να το κάνεις, τότε η φλόγα δεν ανάβει. (Ξέρω τώρα τι χρειάζομαι. Ένα ταξιδάκι στην Ιταλία για μερικές μερούλες. Σιγά μη βρω εισιτήρια και παρέα για να πάω. Άσε το καλύτερα).

Έστω ότι έχεις περίσσεια ενέργειας και τις απαραίτητες πεποιθήσεις για να κάνεις κάτι που θα σου προσφέρει χαρά και ικανοποίηση, αλλά επιλέγεις να μην το κάνεις πράξη. Πάλι η φλόγα δεν ανάβει. («Θα ήταν τέλεια να πάω για ψώνια με την κολλητή μου! Θα την πάρω από Δευτέρα ένα τηλέφωνο» και έχει ήδη περάσει ένας μήνας από τότε που το σκέφτηκες).

Επίσης, υπάρχει περίπτωση οι τρόποι που επιλέγεις να ικανοποιείς κάποιες ανάγκες σου να είναι αποδυναμωτικοί. Αυτό σημαίνει ότι, ικανοποιούν μεν την ανάγκη, αλλά έρχονται σε αντίθεση με κάποιες από τις αξίες σου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργείς μία εσωτερική σύγκρουση και η ενέργεια που παράγεις να καταναλώνεται εσωτερικά. Μοιάζει σαν κάθε φορά που ρίχνεις ένα ξύλο στη φωτιά, να ρίχνεις μαζί μισό κουβά νερό. (Θα πάω στο γήπεδο με την παρέα και μετά έξω για μπυρίτσες να χαλαρώσουμε, αρκεί να μην το μάθει η γυναίκα μου…)

Περιοριστικοί παράγοντες

Όπως και με τα ξύλα, έτσι και στη ζωή υπάρχουν περιοριστικοί παράγοντες και χρειάζεται πρώτα δαπάνη ενέργειας, πριν την απόδοση ενέργειας.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την ανάγκη της θρέψης και της παρέας. Κλασσική ελληνική περίπτωση. Να καλέσουμε φίλους στο σπίτι να φάμε.

Α. Αν είσαι στα πατώματα και στη βαθιά κατάθλιψη, ούτε όρεξη να μαγειρέψεις έχεις, ούτε και να δεις κανέναν, παρότι συνεχίζεις να έχεις την ανάγκη να το κάνεις. Χρειάζεσαι ενέργεια για αυτά, όρεξη, χαρά, διάθεση.

Β. Αν οι πεποιθήσεις σου είναι ότι δεν ξέρεις να μαγειρεύεις ή ότι το σπίτι σου δεν είναι αρκετά τακτοποιημένο για να δεχτεί κόσμο, τότε πάλι δεν θα καλέσεις φίλους στο σπίτι να φάτε.

Γ. Αν έχεις την ενέργεια και τη βεβαιότητα ότι θα τα καταφέρεις μια χαρά, αλλά δεν παίρνεις ποτέ αυτή τη ριμάδα την απόφαση να τους καλέσεις, πάλι τραπέζωμα δεν γίνεται.

Αυτοί ήταν εν συντομία οι τρεις κύριοι παράγοντες, πάμε τώρα στους περιορισμούς. Χρειάζεσαι ενέργεια για να οργανώσεις τη συνάντηση, να αποφασίσεις την ημερομηνία, να την ανακοινώσεις και να συνεννοηθείς με τους εμπλεκόμενους. Χρειάζεσαι ενέργεια για να αποφασίσεις το μενού, να κάνεις τα ψώνια, να μαγειρέψεις. Χρειάζεσαι ενέργεια για να τακτοποιήσεις το σπίτι, να επιλέξεις (ή όχι) τη μουσική, να ετοιμάσεις το τραπέζι, να σερβίρεις στους καλεσμένους να φάνε κλπ κλπ.

Όσο μεγαλύτερη η παρέα (σε παραλληλισμό με το κούτσουρο), τόσο περισσότερη η ενέργεια που χρειάζεται να έχεις σε απόθεμα για να πετύχει το εγχείρημα.

Συμβαίνει μερικές φορές οι υπολογισμοί να γίνουν λάθος, ή μπορεί να συμβεί κάτι στο ενδιάμεσο και να αφαιρέσει ενέργεια που δεν είχες υπολογίσει. Είναι πιθανό, αν τα αποθέματα ενέργειας εξαντληθούν πρόωρα, να ακυρώσεις το τραπέζι μέχρι και την τελευταία στιγμή ή ακόμα να γίνει το τραπέζι και να παρακαλάς από την πρώτη στιγμή, πότε θα φύγουν όλοι να σε αφήσουν στην ησυχία σου.

Αν όμως τελικώς τα πράγματα πάνε κατ’ ευχήν, μόλις έρθουν οι καλεσμένοι και ξεκινήσετε το φαγητό, τότε όλα αλλάζουν. Πλέον αρχίζει η όλη δραστηριότητα να αποδίδει ενέργεια, πολύ περισσότερη από αυτή που χρειάστηκε. Το κέφι σου ανεβαίνει κατακόρυφα, η χαρά και η ενέργειά σου το ίδιο.

Αν είσαι σαν εμένα και την παρέα μου, στα μισά του τραπεζιού θα ξεκινάτε ήδη να οργανώνετε το επόμενο και κουβεντιάζετε με πολύ κέφι το πού θα πάτε και πότε, πώς θα γίνει, ποιος θα φέρει τι, ποιος θα κάνει τι και πριν τελειώσει το τραπέζι, το επόμενο είναι ήδη οργανωμένο. Μένει απλά όντως να γίνει. Η ενέργεια της πρώτης συνάντησης, έχει ήδη επεξεργαστεί τους περιορισμούς για την οργάνωση του επόμενου. Υπάρχει η "χόβολη" και κρατάει για καιρό. Όποτε έρθει εκείνη η στιγμή, απλά θα μαζευτείτε (θα «ρίξετε τα ξύλα») και το κέφι ανάβει από μόνο του.

Την επόμενη φορά μπορούν να έρθουν και άλλα άτομα στην παρέα (φίλοι φίλων) και η παρέα σιγά-σιγά να μεγαλώνει, χωρίς δαπάνη εξωτερικής ενέργειας. Το σύστημα είναι αυτοσυντηρούμενο.

Μετά από κάθε φωτιά παραμένει η στάχτη. Έτσι, και μετά από κάθε τραπέζι, υπάρχουν άπλυτα πιάτα, λερωμένα πατώματα, ξεστρωμένα χαλιά και καναπέδες που χρειάζονται τακτοποίηση. Αν δεν τακτοποιηθούν, δυσχεραίνουν τη συντήρηση της "φωτιάς" και της επόμενης συνάντησης.

Τι προεκτάσεις έχουν αυτά στη ζωή μας;

Τώρα που είδαμε τον μηχανισμό πίσω από την φλόγα της χαράς, ας δούμε τι προεκτάσεις έχει αυτό στη ζωή μας.

• Δεν είναι οι εξωτερικές συνθήκες που καθορίζουν την ευτυχία και τη χαρά σου, αλλά το πόσο χόβολη έχεις δημιουργήσει. Δηλαδή, το πόσες καταστάσεις χαράς έχεις ενεργοποιήσει και συντηρείς.
• Αν κάτι σου φαίνεται «δύσκολο» να το πετύχεις, σημαίνει ότι χρειάζεται να δημιουργήσεις ικανά αποθέματα ενέργειας. Χρειάζεσαι να ανέβεις ενεργειακά. Με την κατάλληλη προετοιμασία και τα απαραίτητα αποθέματα ενέργειας, όλα γίνονται εύκολα.
• Ίσως συμβεί στη ζωή σου κάτι συνταρακτικό και αναπάντεχο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, να χάσεις ξαφνικά ένα μεγάλο ποσό ενέργειας από το σύστημά σου. Είναι σαν κάποιος ξαφνικά να έριξε δύο κουβάδες νερό μέσα στο τζάκι σου. Ίσως τότε, να νιώσεις τη Γη να χάνεται κάτω από τα πόδια σου. Να νιώθεις ότι η χαρά εξαφανίστηκε από τον κόσμο. Ότι έσβησε ο Ήλιος και χάθηκε το φως. Τίποτα από αυτά δεν έχει συμβεί, απλά έχασες απότομα πολλή ενέργεια και έχεις λίγο χάσει τη μπάλα. Αναζήτησε άμεσα τα κάρβουνα (χόβολη) που συνεχίζουν να καίνε, αυτά θα είναι το προσάναμμα για την αναζωπύρωσή σου. Βάλε τα στην άκρη και προστάτευσέ τα. Απομάκρυνε ό,τι βρεγμένο υπάρχει μέσα στο τζάκι σου, βάλε τα κάρβουνα σε ένα στεγνό σημείο και από πάνω ψιλά ξύλα (μικροχαρές της ζωής). Δημιούργησε από την αρχή την αλυσιδωτή αντίδραση και σύντομα θα νιώθεις την ίδια χαρά με πριν. Αν δεν βρεις κάρβουνα, είναι εντάξει. Ξεκίνα μία καινούρια φωτιά με τον αναπτήρα σου ή ζήτα από ένα αγαπημένο πρόσωπο να σου δώσει την πρώτη φλόγα που χρειάζεσαι.

Η φλόγα της χαράς μεταδίδεται!

• Αν η δική σου φλόγα για κάποιο λόγο έσβησε (π.χ σε εγκατέλειψε το ταίρι σου), μπορείς να ζητήσεις από κάποιο κοντινό αγαπημένο πρόσωπο να σε βοηθήσει να την ανάψεις. Αν η δική του φλόγα είναι αρκετά δυνατή, μπορεί να αναλάβει να ξεπεράσει τους περιοριστικούς παράγοντες που απαιτούν ενέργεια (π.χ. να κλείσει εισιτήρια, ξενοδοχείο, εστιατόριο, spa, ξεναγό, αυτοκίνητο κλπ κλπ) και μαζί θα κάνετε αυτό που προσφέρει ενέργεια και στους δύο (π.χ ένα χαλαρωτικό ταξίδι). Εσύ θα ανέβεις ενεργειακά και το άλλο άτομο θα πάρει πίσω την ενέργεια που προσέφερε και μάλιστα πολλαπλάσια (συν την ενέργεια που θα πάρει επειδή βοήθησε ένα αγαπημένο πρόσωπο). Είναι στο δικό σου χέρι μετά, να τροφοδοτήσεις τη φωτιά αυτή, να τη συντηρήσεις και να την αυξήσεις.

Το να προσφέρεις από τη χαρά σου σε άλλους, εμπεριέχει κόστος. Διαχειρίσου το σωστά!

• Το να δίνεις από τη δική σου χαρά σε κάποιον άλλο, δεν γίνεται χωρίς κόστος. Χρειάζεται να γίνει υπολογισμένα.

Λέγεται συχνά ότι όταν ανάβεις με τη φλόγα του κεριού σου, το κερί του άλλου, δεν μειώνεται η φλόγα από το δικό σου κερί. Ξεχνάμε όμως να αναφέρουμε τις συνθήκες.

1. Το δικό σου κερί είναι αναμμένο και προστατευμένο.
2. Ο άλλος έχει ένα κερί (δηλαδή καλής ποιότητας καύσιμο) και το προστατεύει επίσης

Σε προκαλώ να δοκιμάσεις να ανάψεις με το κερί σου το κερί ενός άλλου, έξω στον άνεμο. Θα σβήσουν και τα δύο.

Δοκίμασε με το κερί σου να ανάψεις τα ξύλα ενός άλλου που καπνίζουν -διότι δεν υπάρχει αρκετό οξυγόνο. Πάλι θα σβήσει.

Φρόντισε λοιπόν να δίνεις από την χαρά σου εκεί που πραγματικά θα πιάσει τόπο. Παρακάτω θα βρεις δύο παραδείγματα, στα οποία καλύτερα να κρατάς την ενέργειά σου προστατευμένη.

• «Αρνητικοί» άνθρωποι, «τοξικοί» άνθρωποι, «ενεργειακά βαμπίρ»

Τώρα που έχεις αντιληφθεί τον μηχανισμό, αποκτούν άλλη διάσταση αυτοί οι όροι, σωστά;

Όταν κάποιο άτομο δεν γνωρίζει πώς να δημιουργήσει την αλυσιδωτή αντίδραση της χαράς, να δημιουργήσει και να συντηρήσει τη δική του φλόγα, αναρωτιέται τι κάνουν οι άλλοι και είναι ευτυχισμένοι. Υπάρχουν άτομα, που αντί να ρωτήσουν και να μάθουν τη διαδικασία, προτιμούν να παίρνουν ενέργεια από την χαρά άλλων ανθρώπων, είτε για να την καταναλώσουν άμεσα, είτε για να την χρησιμοποιήσουν ώστε να ξεπεράσουν τους περιοριστικούς παράγοντες και να ξεκινήσει η φλόγα τους να καίει. Έχοντας όμως άγνοια του μηχανισμού, δεν είναι σε θέση να την συντηρήσουν και έτσι αναζητούν μόνιμα ενέργεια από άλλους. Στην περίπτωση αυτή, όση ενέργεια και να δώσεις, δεν παίρνεις τίποτα πίσω. Πετάς ενέργεια σε μία μαύρη τρύπα. Αν δεν ξέρεις πώς να ανακόψεις έγκαιρα τη διαδικασία απώλειας ενέργειας, μπορεί τα επίπεδά σου να πέσουν σε σημείο που να έχεις αρνητικές επιπτώσεις. Η ενέργεια είναι δική σου, κανείς δεν μπορεί να σου την πάρει με το ζόρι. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να μάθεις τρόπους να λες όχι και να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Έμμεσα, κάνεις καλό και στο άλλο άτομο, διότι το αναγκάζεις να βρει τρόπο να συντηρεί μόνο του τη φωτιά του. Το επόμενο βήμα που μπορείς να ακολουθήσεις, εάν θέλεις, είναι να του εξηγήσεις και να του διδάξεις τον τρόπο. Αν δεν θέλεις, δώσε του τα στοιχεία μου και στείλε το σε εμένα. Έχω ένα επαγγελματικό, βιομηχανικό "φλογοβόλο" στο γραφείο μου και τον τρόπο να του διδάξω -εάν θέλει- πώς να στήσει τον δικό του μηχανισμό αυτοσυντηρούμενης ευτυχίας.

• «Μίζεροι άνθρωποι»

Θα έχεις επίσης συναντήσει ανθρώπους που δυσφορούν με τη χαρά του άλλου. Συνήθως, οι μίζεροι άνθρωποι έχουν επιλέξει να ζουν σε συνθήκες οι οποίες "βρέχουν τα ξύλα τους" και η χαρά που ζουν είναι πολύ λίγη. Οι τρόποι που έχουν μάθει και επιλέγουν να ακολουθούν, προκειμένου να νιώσουν χαρά και ικανοποίηση, είναι έντονα αποδυναμωτικοί σε σημείο που τους είναι επώδυνοι. Βρίσκονται μόνιμα σε ενεργειακή έλλειψη. Η χαρά είναι ενέργεια και όταν βρεθεί κοντά σε καύσιμο (αντίστοιχα όπως η φλόγα και το κούτσουρο) ξεκινάει αυτόματα η διαδικασία που περιγράψαμε παραπάνω. Όταν λοιπόν ένας μίζερος άνθρωπος βρεθεί σε περιβάλλον που υπάρχει χαρά, ξεκινάει αρχικά "το νερό στα ξύλα του να βράζει και να βγάζει ατμούς". Ήδη σε αυτό το σημείο, το άτομο δυσφορεί και έχει απομακρυνθεί από τον χώρο που υπάρχει χαρά. Αν συνεχίσει να βρίσκεται σε παρουσία χαράς και έχει αντέξει, το επόμενο βήμα είναι να δημιουργούνται "καπνοί". Η κατάσταση γίνεται αποπνικτική για το ίδιο το άτομο και για τους γύρω. Αν δεν απομακρυνθεί το άτομο από μόνο του, είναι πολύ πιθανό να το απομακρύνουν οι άλλοι που είναι γύρω του. Η ανακούφιση έρχεται, όταν το μίζερο άτομο ανακόψει τη διαδικασία, η οποία γίνεται με απότομη αφαίρεση ενέργειας (χαράς). Το άτομο λοιπόν θα επιλέξει μία επώδυνη διαδικασία που θα του αφαιρέσει χαρά, αλλά που θα το οδηγήσει σε ανακούφιση, όσο παράδοξο και αν ακούγεται. Ένα τέτοιο άτομο μαθαίνει ότι η χαρά οδηγεί σε δυσφορία, ενώ ο πόνος σε ανακούφιση. Η λύση είναι στο να εκπαιδευτεί το άτομο σε νέους τρόπους ικανοποίησης των αναγκών και αξιών του, αλλά και στην υιοθέτηση ενδυναμωτικών πεποιθήσεων που θα υποστηρίξουν την όλη διαδικασία δημιουργίας χαράς. Ομολογουμένως, είναι μία διαδικασία που χρειάζεται προσπάθεια, χρόνο και επιμονή από την πλευρά του ενδιαφερόμενου ατόμου. Όλα φυσικά γίνονται, με την κατάλληλη διαχείριση.

 Όλα αυτά καλά, πώς τα εφαρμόζουμε στη ζωή μας;

Αν θέλεις να αυξήσεις τη χαρά και την ικανοποίηση στη ζωή σου, ξεκίνα από τις μικρές χαρές. Αναζήτησέ τις, παρατήρησέ τις, κατάγραψέ τις. Ξεκίνα από αυτές, είναι η φλόγα του αναπτήρα ή τα χαρτιά του προσανάμματος. Με αυτή την ενέργεια, ξεκίνα το επόμενο ολοκληρωμένο βήμα που θα σου δώσει χαρά. Θέλει σταθερότητα, επιμονή και σωστή επιλογή των βημάτων, όπως περιγράφω και στο άρθρο μου για το πρώτο βήμα. Διάλεξε κάτι που θα σου δώσει λίγο μεγαλύτερη χαρά, αλλά πρόσεξε τη δαπάνη ενέργεια που χρειάζεται να κάνεις. Πρόσεχε τα αποθέματά σου. Με προσεκτικά βήματα και με σταθερότητα, το ενεργειακό σου επίπεδο θα ανέβει.

Κάποια στιγμή ένας από τους άλλους δύο παράγοντες θα σε περιορίζει. Θα αρχίσουν να εμφανίζονται περιοριστικές πεποιθήσεις ή θα χρειαστεί να μάθεις καλύτερους τρόπους να ικανοποιείς τις ανάγκες και τις αξίες σου.

Πώς μπορώ να βελτιώσω τους δύο αυτούς παράγοντες;

Στο Fos Training Camp οι συμμετέχοντες εξασκούνται στο να δημιουργούν ενδυναμωτικές πεποιθήσεις πάνω σε συγκεκριμένους τομείς της ζωής, στους οποίους οι πλειοψηφία των ανθρώπων εμφανίζει μία αδυναμία. Παράλληλα, διευρύνουν τη συνειδητότητά τους κάνοντας πιο εύκολο να αντιληφθούν και να δημιουργήσουν αποδοτικότερους τρόπους να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις αξίες τους.

Μέσα από τα βιωματικά διαδραστικά εργαστήρια του Fos Workshops, οι συμμετέχοντες μαθαίνουν συγκεκριμένα εργαλεία αυτογνωσίας, όπως το ποιες είναι οι ανάγκες και οι αξίες τους, οι κανόνες που έχουν θέσει για τις αξίες τους, το πώς να αντιλαμβάνονται τις περιοριστικές τους πεποιθήσεις και πώς να τις αντικαθιστούν με νέες ενδυναμωτικότερες, και άλλα.

Εναλλακτικά, κάποιο άτομο μπορεί να επιλέξει να ακολουθήσει το πρόγραμμα του Fos Transformation, που περιλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης και εργαλεία αυτογνωσίας σχεδιασμένα και προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες και δυνατότητες του.

Για πιο γρήγορα και άμεσα αποτελέσματα, μπορεί κάποιο άτομο να ακολουθήσει μία συνεδρία Fos Breakthrough στην οποία μπορούμε μαζί να σχεδιάσουμε την καλύτερη πορεία για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Διάλεξε αυτό που εσύ προτιμάς ή αν δυσκολεύεσαι επικοινώνησε μαζί μου για να σε βοηθήσω!