Το ξέρεις ότι η προσωπικότητά σου κάνει striptease, όπως κάνει και ο αστακός;

Άρχισες πάλι με τα περίεργα σου. Ποιον αστακό; Ποιο striptease;

Στο τρίτο έτος των σπουδών μου, στο μάθημα της Υδροβιολογίας, μας μίλησε ο καθηγητής για την έκδυση των μαλακόστρακων (γαρίδες, καραβίδες, καβούρια, αστακοί). Η έκδυση έχει τεράστια σημασία στην εκτροφή του αστακού. Κατά την έκδυση, οι αστακοί είναι εξαιρετικά ευάλωτοι και τότε αυξάνονται οι απώλειες. Χρειάεται, λοιπόν, να τους παρέχουμε καταφύγιο.

Περιμένω να δω που το πας…

Σε αντίθεση με εμάς τους ανθρώπους, που ο σκελετός μας βρίσκεται μέσα στο σώμα μας, ο αστακός έχει «εξωσκελετό», ένα κέλυφος.

Ο εξωσκελετός έχει τις εξής λειτουργίες:

• Στηρίζει τα μαλακά μέρη του σώματος και διατηρεί το σχήμα τους. Έτσι, αυτά δεν κρέμονται και λειτουργούν καλύτερα.
• Είναι το όριο μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού περιβάλλοντος. Όπως αντίστοιχα λειτουργεί σε εμάς το δέρμα. Είναι, δηλαδή, το σύνορο ελέγχου στο τι μπαίνει και τι βγαίνει από το σώμα (ουσίες, ερεθίσματα κλπ).
• Προστατεύει το σώμα από τραυματισμούς και εχθρούς. Το ενδιαφέρον είναι, ότι αυτό το κάνει με τρεις τρόπους:
  • Είναι σκληρό και δύσκολα περατό. Δημιουργεί μία ασπίδα προστασίας για το σώμα.
  • Μιμείται το περιβάλλον και έτσι το σώμα είναι δυσκολότερα εμφανές στους θηρευτές. Βοηθάει το σώμα να κρύβεται σε κοινή θέα, ανεξάρτητα από το πραγματικό σχήμα και χρώμα του.
  • Κάποια ζώα έχουν αναπτύξει εξοχές στον εξωσκελετό τους, σαν αγκάθια. Αυτό τους προσδίδει όγκο (φαινομενικά μεγαλύτερο μέγεθος) και παράλληλα κάνει την επιφάνεια τους αιχμηρή, εναντίον του περιβάλλοντος.

Κατάλαβα. Ο αστακός φοράει πανοπλία. Στο striptease πότε θα φτάσουμε;

Ο εξωσκελετός του αστακού έχει ένα σημαντικό μειονέκτημα˙ δε μεγαλώνει μαζί με το σώμα, είναι σκληρός και σταθερός.

Όταν το σώμα έχει μεγαλώσει και δεν χωράει στον εξωσκελετό, ο αστακός αναγκάζεται να βγει από αυτόν και να τον εγκαταλείψει. Στην κυριολεξία, ξεγυμνώνεται. Μένει με έναν πολύ μαλακό, υποτυπώδη εξωσκελετό και είναι εξαιρετικά ευάλωτος.

Ο χρόνος που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η έκδυση είναι περίπου 15 λεπτά, όμως χρειάζονται έξι με οκτώ εβδομάδες μέχρι να σκληρύνει ο καινούριος εξωσκελετός. Στον ενδιάμεσο χρόνο, ο αστακός πρέπει να κρύβεται και να αποφεύγει τους θηρευτές, τους άλλους αστακούς (που μπορεί να του επιτεθούν), τις αιχμηρές επιφάνειες (βράχια κλπ) και ό,τι άλλο μπορεί να τον βλάψει.

Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία και ο αστακός βγει από την κρυψώνα του, τότε είναι μεγαλύτερος, δυνατότερος, ασφαλέστερος και πλέον έχει πρόσβαση σε μεγαλύτερα θηράματα, μιας και οι δαγκάνες του είναι πιο ισχυρές, αλλά και οι κίνδυνοι κατά τη διάρκεια της θήρας λιγότεροι από πριν.  Φυσικό επακόλουθο είναι το σώμα του να αρχίσει να μεγαλώνει από μέσα, μέχρι τη στιγμή που δεν θα χωράει πια και η διαδικασία θα επαναληφθεί. Ξανά και ξανά και ξανά….

Και γιατί είπαμε τα μάθατε όλα αυτά;

Γιατί σε μία εκτροφή  αστακών,  πρέπει να τους προσφέρουμε καταφύγιο. Αλλιώς, θα προκαλέσουν ζημιά ο ένας στον άλλο. Πρέπει να γνωρίζουμε το φαινόμενο και να δημιουργούμε κατάλληλα καταφύγια, ανάλογα με το μέγεθος των αστακών.

Καλός ο αστακός, όμως τι σχέση έχει με την προσωπικότητα μου;

Η σχέση είναι ότι και η προσωπικότητα έχει «εξωσκελετό», που λειτουργεί ακριβώς όπως αυτός του αστακού. Θα έχεις ακούσει να τον αποκαλούν «ζώνη άνεσης» («comfort zone» στα αγγλικά).

Ο εξωσκελετός του αστακού αποτελείται από μία ουσία που παράγεται από το σώμα και την ονομάζουμε χιτίνη. Η ζώνη άνεσης αποτελείται από σκέψεις και συμπεριφορές, οι οποίες παράγονται από το νοητικό μας «σώμα».

Και τι κάνει αυτή η «ζώνη άνεσης»;

Ακριβώς ότι κάνει ο εξωσκελετός για τον αστακό.

• Στηρίζει τις νοητικές σου λειτουργίες και δίνει μορφή στην προσωπικότητα σου. Έχοντας συγκεκριμένη μορφή και χώρο, οι νοητικές σου λειτουργίες μπορούν να εκτυλιχθούν και να εξελιχθούν.
• Είναι το όριο μεταξύ της προσωπικότητάς σου και του περιβάλλοντος σου. Είναι το σύνορο που ελέγχει το τι βγαίνει από εσένα προς το περιβάλλον και τι περνάει μέσα.
• Σε προστατεύει από τραυματισμούς και «εχθρούς». Με ποιο τρόπο;
  • Είναι ένα τείχος προστασίας. Μεγάλο και αδιαπέραστο.
  • Μιμείται το περιβάλλον και αποκρύπτει το τι πραγματικά είσαι από μέσα. Πολλές φορές, έτσι καταφέρνεις να μη σε παρατηρούν καν.
  • Δείχνει εξωτερικά μία διαφορετική εικόνα από αυτό που βρίσκεται μέσα. Μπορεί να παρουσιάζει ένα μεγαλύτερο μέγεθος από αυτό που πραγματικά έχεις ή να είναι «αιχμηρό» απέναντι σε άλλους και να τους αποτρέπει από το να σε πλησιάζουν.

Τώρα θα μου πεις για το striptease της προσωπικότητας, το νιώθω…

Χρήσιμη λοιπόν η ζώνη άνεσης, έχει όμως το ίδιο ελάττωμα με τον εξωσκελετό. Είναι σταθερή, αμετακίνητη και περιοριστική. Δε μεγαλώνει μαζί με την προσωπικότητα.

Τότε τι γίνεται; Καλά το φαντάστηκες. Έκδυση. Σπας τα όρια της ζώνης άνεσης και βγαίνεις από αυτήν. Διατηρείς κάποια υποτυπώδη ζώνη άνεσης (πεποιθήσεις, συμπεριφορές, σκέψεις), όμως δεν είναι αρκετά ισχυροποιημένη και κατασταλαγμένη. Μπαίνεις σε μία δημιουργική φάση που αναπτύσσεις το νέο, μεγαλύτερο "εξωσκελετό" σου.

Τι μπορείς να κάνεις σε εκείνη την περίοδο; Υπομονή, όπως και ο αστακός. Μένεις σε ένα ασφαλές νοητικό καταφύγιο και δημιουργείς τον "εξωσκελετό" σου, τη νέα ζώνη άνεσης. Αποδέχεσαι την κατάσταση και περιμένεις.

Το να νιώθεις ευάλωτα, είναι κομμάτι της διαδικασίας της ανάπτυξης. Είναι προθάλαμος της ενδυνάμωσης.

Πόσο κρατάει αυτή η διαδικασία;

Η αλλαγή της νοητικής κατάστασης γίνεται σε μια στιγμή -τη στιγμή της συνειδητοποίησης. Νιώθεις ότι ξαφνικά ανακάλυψες έναν καινούριο κόσμο, ότι το σύμπαν μεγάλωσε. Είναι η στιγμή που ονομάζουμε breakthrough, η στιγμή που σπας και διαπερνάς τα όρια σου. Αυτό είναι μόνο η αρχή.

Θυμήσου ότι και ο αστακός χρειάζεται μόλις 15 λεπτά για να ολοκληρώσει την έκδυση, όμως χρειάζεται 6-8 εβδομάδες για να ολοκληρώσει το νέο του εξωσκελετό. Αντίστοιχα, χρειάζεσαι κι εσύ κάποιες εβδομάδες μέχρι να ολοκληρωθεί πλήρως η διαδικασία και να δημιουργήσεις τη νέα, διευρυμένη ζώνη άνεσης.

Σαν επόμενο βήμα λοιπόν, παίρνεις τον χρόνο σου και ενδυναμώνεις τον "εξωσκελετό" σου. Ενισχύεις τις καινούριες συμπεριφορές, τις συνήθειες, τις πεποιθήσεις, τις σκέψεις σου κλπ.

Η στιγμή της μεταμόρφωσης κρατάει ελάχιστα. Η ολοκλήρωση της θωράκισης χρειάζεται χρόνο.

Εσύ πώς το βιώνεις όλο αυτό;

Η προσωπική μου εμπειρία, μου δείχνει ότι στη φάση εκείνη νιώθω ψυχικά και νοητικά κουρασμένος. Νιώθω ενδυναμωμένος, πιο ελεύθερος, χαρούμενος, αισιόδοξος, αλλά κουρασμένος.  Δεν έχω όρεξη για πολλά, ούτε για επαφή με πολύ κόσμο. Θέλω την ησυχία μου, τη βολή μου, την ασφάλεια μου, τον προσωπικό μου χώρο. Θέλω να τρώω ποπ κορν και να βλέπω ταινίες, να παίζω παιχνίδια στον υπολογιστή (και ΜΟΝΟ να κερδίζω ), να είμαι στην αγκαλιά της γυναίκας μου και να την αφήνω να με κανακεύει.

Ξέρω ότι δεν θα μείνω εκεί για πολύ και ότι είναι απλά μέρος της διαδικασίας. Επίσης, μοιάζω φαινομενικά άπραγος, όμως στην πραγματικότητα χτίζω και αναπτύσσομαι εσωτερικά. Το αποτέλεσμα γίνεται ορατό στους άλλους, μόνο μετά την ολοκλήρωσή του, τότε που θα βγω από την «κρυψώνα» μου.

Τι συμβαίνει όταν βγω από την «κρυψώνα» μου;

Όπως και ο αστακός, έχεις μεγαλώσει. Και έχεις μεγαλώσει εκ των έσω. Ουσιαστικά και πραγματικά, όχι φαινομενικά, όπως προσπαθείς να παρουσιάσεις με τον εξωσκελετό (και καλά κάνεις). Βγαίνεις από την κρυψώνα και έχεις περισσότερη δύναμη, μεγαλύτερο ανάστημα, περισσότερες ικανότητες, περισσότερες δυνατότητες. Έχεις νοητική πρόσβαση σε μεγαλύτερο μέρος του Σύμπαντος, όπως αντίστοιχα ο αστακός έχει πρόσβαση σε μεγαλύτερο μέρος του βυθού. Έχεις πρόσβαση σε βαθύτερη και εκτενέστερη πληροφορία. Η αντίληψή σου έχει διευρυνθεί, καταλαβαίνεις τον κόσμο γύρω σου καλύτερα. Φυσικό επακόλουθο είναι το νοητικό σου σώμα να αρχίσει να μεγαλώνει από μέσα, μέχρι τη στιγμή που δεν θα χωράει πια και η διαδικασία θα επαναληφθεί. Ξανά και ξανά και ξανά….

Και πώς ξέρω πότε να βγω από τη ζώνη άνεσης;

Σου το λέει η ίδια σου η προσωπικότητα. Αρχίζεις και νιώθεις ότι πιέζεσαι, ότι δυσφορείς, ότι στενοχωριέσαι (ετυμ. στενός + χώρος). Το σήμα για να βγεις από τη ζώνη άνεσης, είναι ότι δεν σε χωράει πλέον και σε περιορίζει. Τότε είναι η κατάλληλη ώρα.

Η ανάπτυξη είναι εσωτερική ανάγκη

Και αν επιλέξω να μην βγω από τη ζώνη άνεσης;

Το επακόλουθο είναι εσωτερική σύγκρουση η οποία οδηγεί σε συνολική αποδυνάμωση, μέχρι και σε ασθένεια. Σκέψου τον αστακό. Αν είχε την επιλογή να μην βγει από τον εξωσκελετό του, τότε το σώμα του θα άρχισε να συμπιέζεται. Τα όργανα του θα δυσλειτουργούσαν, θα ένιωθε έντονο πόνο και το ένα σύστημα μετά το άλλο θα εκφυλιζόταν. Το σώμα δεν θα τροφοδοτούσε επαρκώς τον εξωσκελετό και αυτός θα εκφυλιζόταν επίσης. Ο αστακός θα έχανε την λειτουργικότητα και την προστασία του. Θα ήταν εξαιρετικά ευάλωτος στο περιβάλλον και θα έφτανε στον θάνατο.

Ό,τι δεν εξελίσσεται, πεθαίνει

Άρα, βγαίνοντας συνέχεια από τη ζώνη άνεσης, αναπτύσσομαι πιο γρήγορα. Σωστά;

Εεε… όχι ακριβώς.

Δεν είναι η έξοδος από τη ζώνη άνεσης που οδηγεί στην ανάπτυξη, αλλά το αντίστροφο. Η εσωτερική ανάπτυξη δημιουργεί την ανάγκη για έξοδο από τη ζώνη άνεσης, προκειμένου να μπορεί η ανάπτυξη να συνεχιστεί.

Πάμε πάλι στον αστακό. Αν ο αστακός προβεί σε έκδυση, χωρίς το σώμα του να έχει μεγαλώσει αρκετά, τότε θα μπει στη φάση της «κρυψώνας». Η ανάπτυξη του θα σταματήσει και θα χρησιμοποιήσει κάποια από τα σωματικά του αποθέματα για να φτιάξει το νέο εξωσκελετό. Το τελικό αποτέλεσμα είναι να καταλήξει με μικρότερο σώμα απ’ ότι ξεκίνησε, χωρίς λόγο και χωρίς να έχει κερδίσει τίποτα. Είναι απλά σπατάλη χρόνου και ενέργειας.

Η ανάπτυξη γίνεται από μέσα προς τα έξω και όχι από έξω προς τα μέσα.

Τότε τι πρέπει να κάνω για να αναπτύσσομαι πιο γρήγορα;

Εδώ θα σε σταματήσω! Έχουμε φτάσει ήδη στις 1500 λέξεις! Δεν γίνεται να χωρέσουν όλα σε ένα άρθρο! Υπομονή. Ακολουθούν περισσότερα.

Άντε καλά. Μία τελευταία ερώτηση τότε. Τι να κρατήσω από όλη αυτή την πληροφορία;

Ότι μετά από κάθε «έκδυση», χρειάζεται ασφάλεια και ηρεμία. Δεν είναι τεμπελιά, δεν είναι βαρεμάρα. Είναι φυσικό επακόλουθο. Μπορείς να αφήσεις τις τύψεις και το αυτομαστίγωμα στην άκρη. Αγκάλιασε τον εαυτό σου και ακολούθα με αγάπη τη διαδικασία. Το «πέσιμο» είναι απόδειξη ότι έχεις ήδη κάνει πολύ καλή δουλειά. Νιώσε χαρά και υπερηφάνεια για αυτό!