Θέλεις να μάθεις πώς να αντιμετωπίζεις τους αρνητές;

Ήμουν κι εγώ εκεί.

Ναι, το ομολογώ δημοσίως. Υπήρξα κι εγώ αρνητής! Κι εγώ, όπως κι εσύ άλλωστε. Μάλιστα, νιώθω ιδιαίτερα υπερήφανος για αυτό. Υπερήφανος, διότι αποδέχομαι την ανθρώπινη μου φύση και την αγαπώ. Αυτό που αγαπώ και θαυμάζω στην ανθρώπινη φύση είναι ότι μπορεί να προσαρμοστεί σε κάθε αλλαγή και κάθε κατάσταση, μέσα από σοφούς μηχανισμούς.

Η καμπύλη Kübler-Ross

Όπως έδειξε επιστημονικά η Kübler-Ross, ο άνθρωπος ακολουθεί, σε κάθε αλλαγή, μία συγκεκριμένη νοητική και συναισθηματική πορεία. Η πορεία έχει ως εξής:

• Σοκ
• Άρνηση
• Εκνευρισμός
• Κατάπτωση
• Πειραματισμός
• Αποδοχή
• Εναρμόνιση

Ναι, το έχεις ζήσει πολλές φορές

Με παρόμοιο τρόπο αντιδρά και το σώμα σου σε μία αλλαγή. Αυτό ίσως το βιώνεις πιο ξεκάθαρα. Δες λοιπόν πώς γίνεται.

 Σου ξέφυγε το μαχαίρι και έκοψες το δάχτυλο σου.

1. Το σώμα σου σοκάρεται, νιώθει τον πόνο και αντιλαμβάνεται ότι κάτι έχει συμβεί.

2. Ανεβαίνει η αδρεναλίνη στο αίμα, ντοπάρεσαι και πλέον δε νιώθεις πόνο. Το σώμα αρνείται αυτό που έχει συμβεί, μέχρι να οργανωθεί και να το αντιμετωπίσει.

3. Η αδρεναλίνη μειώνεται και η νέα κατάσταση αρχίζει να γίνεται αισθητή. Τώρα το κόψιμο σε ενοχλεί έντονα. Διόλου απίθανο να εκνευριστείς και να τα βάλεις με τους «υπεύθυνους». Κατηγορείς εσένα που δεν προσέχεις, το μαχαίρι που σε έκοψε, τον ήχο που σε απέσπασε, την πηγή του ήχου που σε απέσπασε κ.ά.

4. Όσο και να γκρινιάζεις, ο πόνος αδιαφορεί για τη γκρίνια σου και κάνει την παρουσία του ακόμα πιο αισθητή. Αρχίζεις να βλέπεις την αδυναμία σου μέσα στην καινούρια αυτή κατάσταση και νιώθεις άσχημα. Τώρα πώς θα πιάνεις το κινητό με κομμένο δάχτυλο; Είναι κι αυτό με το οποίο γράφεις μηνύματα. Τι θα απογίνεις;

5. Δεν έχεις επιλογή. Χρειάζεται να προσαρμοστείς. Η κατάσταση δεν αλλάζει από μόνη της. Αρχίζεις τις δοκιμές. «Αν κάνω έτσι πονάει; Ωχ! Ασ’το, κακή ιδέα… Αν δοκιμάσω να το πιάσω έτσι; Αυτό είναι υποφερτό. Αν πιάσω το κινητό με το άλλο χέρι; Ζόρικο μεν, πρέπει να το συνηθίσω, αλλά τουλάχιστον δεν πονάω.» Κάποια στιγμή βρίσκεις μία λειτουργική προσέγγιση στη νέα κατάσταση.

6. Στο σημείο αυτό, παύεις να νιώθεις αδυναμία απέναντι στην αλλαγή. Έχεις δώσει μία λύση. Τώρα που βρήκες λύση και νιώθεις την αυτοπεποίθησή σου να ανεβαίνει, είσαι σε θέση να αποδεχθείς τη νέα κατάσταση. «Ναι, ΟΚ, κόπηκα. Δεν έγινε και τίποτα, θα βρω άλλο τρόπο να πιάνω τα πράγματα και να κάνω τις δουλειές μου».

7. Τώρα που αποδέχτηκες την κατάσταση, αλλά ΚΑΙ την ικανότητά σου να δίνεις λύσεις, βρίσκεις τις λύσεις που σε εξυπηρετούν και προσαρμόζεσαι στα νέα δεδομένα. Η νέα κατάσταση είναι τώρα η καινούρια σου κανονικότητα.

Υπάρχουν όντως αρνητές;

Βλέπεις; Είναι μία διαδικασία. Είναι μία πορεία. Είναι ένας μηχανισμός. Είναι κάτι παροδικό. Είναι κάτι που εξελίσσεται. ΔΕΝ είναι μια στάσιμη κατάσταση. ΔΕΝ είναι ένας χαρακτηρισμός. ΔΕΝ είναι μία σταθερή ιδιότητα κάποιον ατόμων.

ΔΕΝ υπάρχουν αρνητές! Υπάρχουν συν-άνθρωποι οι οποίοι είναι ακόμα στη διαδικασία να δεχθούν μία νέα κατάσταση και ως άμυνα απέναντι στην απότομη αλλαγή, επιλέγουν να την αρνηθούν.

Αν νιώθεις θυμό απέναντί τους, είναι κατανοητό. Ίσως βρίσκεσαι στην επόμενη φάση, αυτή του εκνευρισμού και απλά στρέφεις τον θυμό σου προς τα εκεί. Το ευχάριστο είναι, ότι είσαι ένα βήμα πιο κοντά από αυτούς στην προσαρμογή. Μπορεί από την άλλη να είσαι στη φάση της κατάπτωσης. Να βλέπεις τους άλλους που αρνούνται την κατάσταση που σε οδήγησε στην κατάπτωση αυτή και να στενοχωριέσαι (ετυμ. στενός + χώρος) περισσότερο. Θυμήσου. Είσαι δύο βήματα πιο μπροστά από αυτούς και τρία βήματα πιο κοντά στην προσαρμογή. Συνέχισε στο δρόμο σου, πας καλά.

Τι επιπτώσεις έχει ο όρος «αρνητής»

Ο χαρακτηρισμός «αρνητής» δεν εξυπηρετεί κανέναν. Δημιουργεί μόνο αντιπαλότητα, διαίρεση της κοινωνίας, δημιουργία κατηγοριών και υποκατηγοριών, συγκρίσεις, διαχωρισμό. Παρατήρησε τον εαυτό σου στις τρεις παρακάτω περιπτώσεις και θα το βιώσεις.

• Φέρε στο μυαλό σου ένα φανταστικό άτομο. Σκέψου αυτό το άτομο και πες «Κοίτα αυτόν, είναι αρνητής». Παρατήρησε τον τρόπο που το λες, τις αντιδράσεις του σώματός σου, τα συναισθήματα που νιώθεις.
• Φέρε στο μυαλό σου το ίδιο φανταστικό άτομο. Αυτή τη φορά, σκέψου το άτομο και πες «Βρίσκεται σε κατάσταση άρνησης». Παρατήρησε τις αλλαγές στον τρόπο που το λες, τις αντιδράσεις του σώματός σου και τα συναισθήματα που νιώθεις.
• Σκέψου πάλι το ίδιο άτομο και αυτή τη φορά πες: «Απλά διανύει τη φάση, όπου ακόμα αρνείται την κατάσταση». Τι αλλάζει τώρα;

Αν είσαι σαν εμένα, τότε η πρώτη διατύπωση σε βάζει σε μία κατάσταση επιθετικής άμυνας. Βάζεις τον άλλο απέναντί σου και τον στήνεις στον τοίχο. Δημιουργείται ένα χάσμα ανάμεσά σας, διότι αυτός είναι κάτι διαφορετικό από εσένα. Η δεύτερη διατύπωση, τοποθετεί το άτομο με μία συγκεκριμένη στάσιμη κατάσταση (της άρνησης). Μοιάζει να έχει μία παθητική στάση, σα να μην μπορεί να ξεφύγει από την κατάσταση αυτή. Δημιουργεί μία αίσθηση αδυναμίας, τόσο  στο άτομο, όσο και σε εσένα, απέναντι στην κατάσταση. Η τρίτη διατύπωση είναι δυναμική. Παρουσιάζει μία κατάσταση παροδική που εξελίσσεται. Το άτομο έχει ενεργή στάση απέναντι στην κατάσταση, βρίσκεται σε μία πορεία, ακολουθεί τα βήματα που το οδηγούν στη δημιουργική προσαρμογή. Αν η στάση του σε επηρεάζει, ξέρεις ότι είναι παροδική και θα αλλάξει. Χρειάζεται απλά να περιμένεις.

Οι λέξεις έχουν ενέργεια. Η γλώσσα έχει δύναμη. Η διατύπωση διαμορφώνει την πραγματικότητα.

Ε καλά! Και πόσο θα χρειαστεί για να περάσει τη φάση αυτή;

               Μπορεί εσύ να πέρασες γρήγορα από τη φάση της άρνησης. Αυτό είναι καταπληκτικό και μπράβο σου! Έχε στο νου σου, όμως, ότι ο κάθε άνθρωπος έχει τους χρόνους του και τον ρυθμό του. Επίσης, μία δεδομένη κατάσταση ίσως έχει διαφορετική ερμηνεία και νόημα για τον καθένα. Για κάποιον το ότι έκοψε το δάχτυλο του, μπορεί να σημαίνει ότι δεν μπορεί να στείλει εύκολα μηνύματα με το κινητό. Για κάποιον άλλο ότι δεν μπορεί να πιάνει το πινέλο και να ζωγραφίσει. Για κάποιον άλλο ότι δεν μπορεί να κρατάει σταθερό το νυστέρι για να χειρουργήσει. Όπως βλέπεις μία αλλαγή δεν έχει για όλους τις ίδιες συνέπειες και την ίδια βαρύτητα. Ανάλογα με τη βαρύτητα των επιπτώσεων, χρειάζεται και αντίστοιχος χρόνος προσαρμογής.

Πώς μπορεί κάποιος να περάσει πιο γρήγορα από τη μία φάση στην άλλη;

               Αν το καλοσκεφτείς, η αλλαγή μίας κατάστασης σημαίνει ότι πρέπει να προσαρμοστείς σε νέα δεδομένα. Το πρώτο που συμβαίνει είναι ότι ξεβολεύεσαι και αυτό είναι δυσάρεστο. Το δεύτερο που συμβαίνει είναι ότι για να προσαρμοστείς στα νέα δεδομένα, πρέπει να αναπτύξεις νέους τρόπους συμπεριφοράς, νέες δεξιότητες, να συλλέξεις νέες πληροφορίες. Όχι μόνο έχασες τη βολή σου, τώρα χρειάζεται να κοπιάσεις επιπλέον, για να αποκτήσεις όλα αυτά τα νέα εφόδια. Και εκεί έρχεται ένας τρίτος παράγοντας. Ποιος τρόπος είναι σωστός; Και αν δοκιμάσεις κάτι και δεν πετύχει; Αν δεν βρεις ποτέ τον σωστό τρόπο; Αν δεν υπάρχει; Έρχεται ο φόβος για το άγνωστο, το καινούριο. Σαν να μην έφταναν αυτά, έρχονται και πιο βαθιές ανησυχίες. «Θα τα καταφέρω; Μπορώ να το κάνω;». Εκεί λοιπόν έρχεται η αμφιβολία απέναντι στις ικανότητές σου. Μπαίνει σε αξιολόγηση η αυτοπεποίθησή σου και η πίστη στις δυνάμεις σου.

Αναμενόμενο δεν είναι να επιλέξει κάποιος να αρνηθεί όλη αυτή την κατάσταση;

Έλα τώρα να δούμε πώς μπορείς να κάνεις τα πράγματα πιο εύκολα για εσένα.

• Θυμήσου πότε έγινε η προηγούμενη μεγάλη αλλαγή στη ζωή σου. Και μη μου πεις ότι δεν έγινε! Η ζωή σου είναι σε μόνιμη κατάσταση αλλαγής. Η σταθερότητα είναι ψευδαίσθηση.
• Θυμήσου ότι και τότε στην αρχή τα έχασες και νόμιζες ότι τα πράγματα δεν θα αλλάξουν ποτέ. Τι είπαμε πιο πριν; Τα πάντα αλλάζουν συνεχόμενα. Κι αν δεν πιστεύεις εμένα, ρώτα τον Ηράκλειτο.
• Θυμήσου ότι τελικά τη βρήκες την άκρη και τα κατάφερες μια χαρά.
• Παρατήρησε ότι τώρα εκείνη η αλλαγή σου φαίνεται εύκολη, παρότι τότε σου φαινόταν βουνό.
• Παρατήρησε ότι εκείνη η αλλαγή και η διαδικασία που ακολούθησες για να προσαρμοστείς στα τότε νέα δεδομένα, σε οδήγησε σε έναν ανεκτίμητο θησαυρό. Ανακάλυψες κάτι μέσα σου που ήταν κρυμμένο και δεν γνώριζες. Κινητοποίησες εσωτερικές δυνάμεις που αγνοούσες και αναπτύχθηκες ως άνθρωπος. Η δύναμή σου αυξήθηκε. Μεγάλωσες.
• Χάρις στην αλλαγή, αναγκάστηκες να βρεις τον θησαυρό. Αν η κατάσταση είχε παραμείνει σταθερή, το ίδιο σταθερός/ή θα είχες μείνει και εσύ.
• Η αλλαγή είναι σύμμαχος. Είναι ευλογία! Είναι ο προσωπικός σου γυμναστής!
• Θυμήσου τώρα μία άλλη αλλαγή που σε δυσκόλεψε στο παρελθόν. Άλλη μία. Κι άλλη μια. Θυμήσου 10, 20, 50 αλλαγές. Θυμήσου όσες χρειάζεσαι για να αντιληφθείς ότι τα έχεις ήδη καταφέρει πάρα πολλές φορές. Ότι έχεις μέσα σου τη δύναμη και την ικανότητα να προσαρμόζεσαι σε κάθε αλλαγή, όσο μεγάλη και αν σου φαίνεται εκείνη τη στιγμή.
• Θυμήσου ότι είσαι άνθρωπος και ότι ο άνθρωπος προσαρμόζεται στις αλλαγές. Είναι στη φύση σου. Θυμήσου την Αλήθεια σου (ετυμ. α - λήθη).
• Πάρε μία βαθιά ανάσα και ξεκίνα να κάνεις αυτό που χρειάζεται να γίνει. Μπορείς!

Νιώθεις ότι έχεις "κολλήσει" για πολύ καιρό σε μία φάση και θες να φτάσεις πιο γρήγορα στην αποδοχή μίας αλλαγής;

Επικοινώνησε τώρα μαζί μου!